فنر قلب

فنر قلب، که به عنوان استنت (Stent) نیز شناخته می‌شود، وسیله‌ای پزشکی است که درون عروق قلبی قرار می‌گیرد تا جریان خون را بهبود بخشد. این فنرها معمولاً از فلزات مقاوم در برابر زنگ‌زدگی مانند فولاد ضد زنگ یا آلیاژهای کروم و کبالت ساخته می‌شوند. عملکرد اصلی فنر قلب این است که پس از قرارگیری درون عروق، آن‌ها را باز نگه دارد و از بسته شدن یا تنگ شدن دوباره آن‌ها جلوگیری کند.

چرا از فنر قلب استفاده می‌شود؟

بیماری‌های قلبی عروقی به دلیل رسوبات چربی و پلاک‌های کلسترول در دیواره‌های عروق به وجود می‌آیند که باعث تنگی یا انسداد رگ‌ها می‌شود. این انسداد ممکن است منجر به کاهش جریان خون و در نهایت حمله قلبی یا آنژین صدری (درد قفسه سینه) شود. فنر قلب به منظور باز نگه داشتن عروق تنگ شده یا مسدود شده استفاده می‌شود و از حملات قلبی بعدی جلوگیری می‌کند.

مراحل کارگذاری فنر قلب

فرآیند نصب فنر قلب طی یک روش کم تهاجمی به نام آنژیوپلاستی انجام می‌شود. ابتدا پزشک از طریق یک کاتتر، که لوله نازکی است، به عروق قلب دسترسی پیدا می‌کند. این کاتتر از طریق شریان‌های محیطی بدن وارد می‌شود، معمولاً از طریق شریان رانی یا بازویی. سپس، پزشک با استفاده از تصویر‌برداری اشعه ایکس، کاتتر را به محل تنگی یا انسداد عروق هدایت می‌کند. پس از رسیدن به محل مورد نظر، بالونی که در سر کاتتر قرار دارد باد می‌شود تا عروق را باز کند و فنر در جای خود قرار گیرد. در نهایت، بالون تخلیه شده و کاتتر خارج می‌شود، در حالی که فنر در عروق باقی می‌ماند و به حفظ جریان خون کمک می‌کند.

انواع فنرهای قلب

فنرهای قلب به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: فنرهای فلزی ساده و فنرهای پوشش‌دار.

1. فنرهای فلزی ساده: این نوع از فنرها تنها از فلز ساخته شده‌اند و عملکرد اصلی آن‌ها باز نگه داشتن عروق است. این نوع فنرها به مرور زمان در بدن جای می‌گیرند و ممکن است بافت بدن روی آن‌ها رشد کند.
2. فنرهای پوشش‌دار: این نوع فنرها دارای پوششی از دارو هستند که به طور کنترل‌شده آزاد می‌شود و از تشکیل بافت اضافی و تنگ شدن مجدد عروق جلوگیری می‌کند. این فنرها بیشتر برای بیمارانی که در معرض خطر بالای تنگی مجدد هستند، توصیه می‌شود.

مزایا و معایب استفاده از فنر قلب

استفاده از فنر قلب دارای مزایای بسیاری است. این روش کم‌تهاجمی است و نیاز به جراحی باز قلب ندارد، زمان بازیابی کوتاه‌تری دارد و نتایج آن در بهبود کیفیت زندگی بیماران مؤثر است. با این حال، این روش بدون خطر نیست و ممکن است عوارضی مانند خونریزی، عفونت یا تنگ شدن مجدد عروق ایجاد شود. به همین دلیل، انتخاب صحیح بیماران و نوع فنر بسیار حائز اهمیت است.

مراقبت‌های پس از نصب فنر قلب

بیماران پس از نصب فنر باید داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل را به طور منظم مصرف کنند تا خطر تشکیل لخته خون کاهش یابد. همچنین پیروی از یک رژیم غذایی سالم، کاهش استرس، ترک سیگار و ورزش منظم می‌تواند به بهبود نتایج درمان کمک کند. معاینات منظم و کنترل فشار خون و کلسترول نیز برای پیشگیری از مشکلات بعدی ضروری است.

نتایج و موفقیت درمان

بیشتر بیماران پس از نصب فنر قلب بهبود قابل توجهی در علائم خود مشاهده می‌کنند و می‌توانند به فعالیت‌های روزمره بازگردند. با این حال، موفقیت درمان به عوامل مختلفی از جمله وضعیت کلی سلامت بیمار، تعداد و شدت تنگی‌های عروق و پیروی از دستورات پزشکی بستگی دارد. در مواردی ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی یا حتی نصب فنرهای بیشتر باشد.

جمع بندی

فنر قلب یکی از روش‌های مؤثر و پرکاربرد در درمان تنگی و انسداد عروق کرونری است. این فنرها با باز نگه داشتن عروق و بهبود جریان خون، نقش حیاتی در جلوگیری از عوارض شدید قلبی دارند. با وجود مزایا، این روش نیازمند مراقبت‌های پس از نصب و پیگیری‌های منظم است تا از موفقیت درمان و کاهش خطرات مرتبط اطمینان حاصل شود. انتخاب فنر مناسب و رعایت سبک زندگی سالم، می‌تواند نتایج این درمان را بهبود بخشد و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد.
متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی:
دکتر عارف فاتحی